relikvije

relikvije, materijalni ostatci nekog sveca ili predmeta koji su s njime bili u doticaju, a koje bi ljudi trebali štovati zato što su tijela svetih, sada s Kristom, nekoć bila udovi crkve i hramovi Svetog Duha, predodređena za uzdignuće u vječni život i proslavljenje. Biblijsku podlogu toga kulta rimokatolici i pravoslavci vide u Djelima 19,12, tekstu koji opisuje da su Pavlove maramice ozdravljale bolesne na koje su iste stavljali, kao i u 2. Kraljevima 2,14 i 13,21, kada su se čuda događala po Ilijinom plaštu i Elizejevim kostima. Praksa je navodno počela mučeničkom smrću Polikarpa u Smirni oko 156., kada su mještani vjernici uzeli njegove kosti “vrednije od dragoga kamenja i čišće od pročišćena zlata”, stavili ih na posebno mjesto te se nad njima sastajali slaveći godišnjice njegove smrti. Praksa se vrlo brzo proširila i na Istoku i na Zapadu, s razlikom da su se na Istoku dozvoljavala čak i komadanja tijela tzv. svetaca (da bi se dobilo više relikvija), dok se Zapadu to gadilo, pa se Teodozijskim zakonom to konačno i zabranilo. Ipak, i na Zapadu se širilo štovanje relikvija, posebno u sedmom i osmom stoljeću, tako da se na Nicejskom koncilu (787) donijela odredba po kojoj se zgrada crkve ne može posvećivati ako ista nema kakvu relikviju. Kutija ili svetište u kojoj se čuva ili polaže relikvija naziva se relikvarij. Rimokatolička je crkva nastojala prijetnjama ekskomunikacijom sprečavati očigledne zloporabe; naime, zbog velike zarade na prodaji i trgovini relikvijama pojavljivale su se mnoge lažne relikvije i duplikati.